Roken wereldwijd

De Nederlandse rokers, nu nog 25% van de bevolking, ouder dan 15 jaar, staan zeker niet alleen. Wereldwijd zijn er 1,2 miljard rokers. Voluit geschreven: 1.200.000.000. Samen roken zij dagelijks 9 miljard sigaretten. 40% hiervan wordt verkocht door de drie grote internationale fabrikanten: Philip Morris, British American Tobacco en Japan Tobacco International. Samen goed voor een jaarlijkse omzet $99.800.000.0000, met een totale winst van meer dan 15 miljard dollar. En hoewel in de westerse landen het aantal rokers afneemt, zijn de vooruitzichten voor de grote drie wereldwijd goed. In bijna alle ontwikkelingslanden neemt het roken toe.

Jaarlijks sterven ruim 5 miljoen mensen aan hun tabaksverslaving. Indien wereldwijd de huidige trend niet omgebogen wordt, zijn dat er in 2030 ongeveer 7 miljoen, waarvan meer dan 80% leeft in de ontwikkelingslanden. Maar toch ook een deel in Nederland. Nu overlijden er in Nederland jaarlijks 19.000.

Er is nog steeds een jaarlijkse groei in de omzetten. Als de huidige trend door zet, zal zonder versterkte preferentie activiteiten het aantal rokers wereldwijd toenemen van de 1,2 miljard nu, naar 2,2 miljard in 2030. Diegenen die hun leven lang blijven doorroken hebben 50% kans om voortijdig door een aan roken gerelateerde ziekte te overlijden. De oud-STIVORO-directeur Trudie Prins zei altijd: “Russisch roulette geeft een betere kans”.

Zal het aantal rokers in het jaar 2030 meer of minder zijn? Met een dergelijk hoog overlijdensrisico vraag je je af: Waarom roken? Waarom beginnen? Waarom blijven roken als je beseft dat het ten kosten gaat van je gezondheid. Waarom de tabaksfabrikant zijn grote winsten gunnen met de verkoop van een product dat weliswaar legaal is maar dat bij gebruik vele giftige stoffen in het lichaam brengt. Elk ander consumptie product dat bij gebruik zoveel giftige stoffen, in zulke hoge dosering laat vrijkomen, zou van de markt worden gehaald.

Geschiedenis van Het Roken

Columbus ontdekte in 1492 niet alleen Amerika, maar ook de tabaksplant. De oorspronkelijke bewoners van het Amerikaanse continent hadden toen al een lange historie van tabaksconsumptie achter de rug. De Indianen gebruikten tabak waarschijnlijk al duizenden jaren voor religieuze en medische doeleinden. Aan tabak werd een geneeskrachtige werking toegekend. Het werd gebruikt om wonden te genezen en ook om pijn te bestrijden. Van het kauwen van tabaksbladeren werd verwacht dat het verlichting bracht bij kiespijn. Het Roken van tabak gebeurde vooral ritueel. In 1518 zijn er tabaksplanten vanuit Amerika naar Europa meegenomen.

In Spanje en Portugal begon men met het verbouwen van tabak. De toenmalige Franse Ambassadeur in Portugal stuurde tabaksbladeren naar de Franse Koningin als middel tegen hoofd pijn. Ondertussen kwamen ook de Engelsen in Noord Amerika met tabak in aanraking en werd het gebruik van tabak ook bekend in Noord Europa. Het werd gepruimd, gesnoven of in een pijp gerookt. In aanvang was het pijproken en wat later ook het sigaarroken toch vooral iets voor de rijken.

Na de uitvinding in 1881 van de sigarettenmachine was massaproductie mogelijk en nam in Europa het roken van vooral sigaretten een hoge vlucht. In de vijftiger en begin zestiger jaren was het aantal rokers toegenomen tot 60% van de volwassen bevolking. 90% van de mannen en 30% van de vrouwen rookte toen. Eind vijftiger jaren kwam in Nederland de voorlichting over de gezondheidsrisico’s van het roken op gang. De gezondheidsrisico’s van het roken werden bekend. Toch nam het aantal vrouwelijke rokers echter nog enige tijd toe. 1970 rookte meer dan 40% van de vrouwen. Daarna is het gestaag voor beide seksen gedaald.

Lichaam en gezondheid

Effect Nicotine

Ongeveer 7 seconden na de eerste trek van een sigaret is het effect van nicotine op het centraalzenuwstelsel te bemerken. Van nicotine kan zowel een remmende als stimulerend effect uit gaan. Nicotine lijkt op acetylcholine, een lichaamseigen neurotransmitter. Daarom kan nicotine op veel plaatsen in het lichaam aangrijpen en heeft de stof zowel centrale als perifere effecten. Nicotine beïnvloedt de afgifte van acetylcholine, cortisol, dopamine, endorfine, hormonen en neurotransmitters die samenhangen met stress- en beloningssystemen.
Nicotine veroorzaakt ook vernauwing van de bloedvaten, verhoogt hartslag, bloeddruk en cholesterolgehalte. Bij vrouwen heeft nicotine ook invloed op de hormoonhuishouding. Nicotine kan lichamelijke gewenning veroorzaken. Na verloop van tijd vraagt het lichaam om een bepaalde dosis nicotine. Dit noemt men lichamelijke afhankelijkheid of verslaving.

Gezondheidsrisico

Sigarettenrook bevat naast nicotine nog honderden verschillende chemische stoffen o.a cadmium, dioxine, arsenicum en DDT. De rook van ingeademde tabak is een heel fijn verdeeld mengsel van vaste, vloeibare en gasvormige stoffen. De vaste en vloeibare worden samen teer genoemd. Minstens 40 van de vrijkomende stoffen zijn kankerverwekkend. Door het gas koolmonoxide is de toevoer en verdeling van zuurstof in het lichaam veel minder. Het prestatie vermogen vermindert daardoor. Koolmonoxide heeft ook effect op de vaatwand waardoor vet zich kan vastzetten (aderverkalking).
In 2011 overleden bijna 19.000 mensen ten gevolge van een aan roken gerelateerde aandoening. Roken is bij mensen boven de twintig jaar de oorzaak voor een groot deel van de sterfgevallen door longkanker (85% van de sterfgevallen door roken), COPD (80%) en een aantal vormen van kanker in het hoofdhalsgebied. Daarnaast is circa 17% van de sterfte aan coronaire hartziekten,  7% van de sterfte aan beroerte en 12% van de sterfte aan hartfalen te wijten aan roken (CBS Doodsoorzakenstatistiek).
De helft van alle rokers sterven aan roken gerelateerde ziekten. Gemiddeld leven rokers 13 jaar minder dan niet-rokers.

Ontwenningsverschijnselen roken

Het stoppen met roken houdt voor veel mensen in dat ze te maken krijgen met ontwenningsverschijnselen. Dit geldt zeker niet voor iedereen en kan per persoon sterk verschillen. De piek ligt meestal op de tweede of derde dag en neemt dan per dag af, hoewel er ook daarna soms weer een erg moeilijke dag tussen kan zitten. Na een week is het ergste leed geleden. Na drie weken zal bij velen van de lichamelijke ontwenningsverschijnselen niet veel meer te merken zijn.
De bekendste verschijnselen zijn:

• zin in roken
• onrust, geïrriteerdheid, gespannenheid, somberheid
• niet kunnen concentreren
• slecht slapen
• snelle lichaamstemperatuur wisselingen.

Herstel

• Na 20 minuten keert bloeddruk en polsslag terug naar het normale niveau. Na 8 uur zijn nicotine en koolstofmonoxide niveaus gehalveerd en zuurstof niveaus weer normaal.
• Na 24 uur zal alle koolstofmonoxide uit het lichaam verdwenen zijn. De longen beginnen met het opruimen van slijm en andere overblijfselen.
• Na 48 uur is er geen nicotine meer in het lichaam. Het smaak- en reukvermogen zijn sterk verbeterd.
• Na 72 uur gaat ademhalen makkelijker. En de bronchiën beginnen te ontspannen en men krijgt meer energie.
• Na 2 tot 12 weken verbetert de bloedcirculatie. De longfunctie kan tot 30% verbeteren.
• Na 3 maanden zal in veel gevallen de longen weer in staat zijn zich zelf schoon te houden.